Hoe voorkom je onscherpte in je foto's?
dinsdag 20 augustus 2024
Regelmatig hoor ik fotografen zeggen dat zij onscherpte in hun foto's hebben. En dan met name dat de ogen niet scherp zijn. De scherpte of onscherpte in rest van de afbeelding maakt dan blijkbaar niet zoveel uit, zolang de ogen maar scherp zijn. Op zich best een vreemde gedachtengang want het gaat om balans tussen scherp en onscherp. Maar goed, het kan natuurlijk zo zijn dat de ogen inderdaad niet scherp zijn. Dit kan aan verschillende dingen liggen. Maar voor nu pik er één "probleem" uit. En ik denk dat dit "probleem" voor veel fotografen stiekem wel een beetje herkenbaar is.
Het allereerste waar je aan kunt denken is: "Hoe ver zoom je eigenlijk in op je LCD, in Lightroom of Photoshop?" Als je "meer dan 100%" als antwoord geeft, dan raad je het vast al? Vaak ligt daar het probleem. Of eigenlijk was er nooit een probleem. Alleen tussen je oren ;)
Natuurlijk mag je wel inzoomen tot meer dan 100%, maar het is over het algemeen niet handig om dit te doen achter op je LCD. En al helemaal niet tijdens het nabewerken. Hier zijn vier redenen waarom:
Kwaliteitsverlies: Bij inzoomen boven de 100% zie je de individuele pixels van je afbeelding uitvergroot. Dit kan leiden tot overdreven aandacht voor details die in de uiteindelijke afbeelding nauwelijks zichtbaar zijn. Je kunt hierdoor correcties aanbrengen die bij een normaal kijkformaat, dus 100% of net wat minder, niet nodig of zelfs storend zijn. Je denkt bijvoorbeeld dat er ruis zit en gaat dit verwijderen. Terwijl dit A: in de uiteindelijke weergave niet eens zichtbaar is en B: het waarschijnlijk geen ruis is maar de uitvergrote pixels.
In het voorbeeld hieronder zie je wat ik bedoel en wat pixels zijn. Er is 300% ingezoomd. Haar gezichtje lijkt onscherp. Als je naar de originele afbeelding bovenaan deze post kijkt, dan zie je dat dit helemaal niet relevant is om te doen en dat het leuke meisje wel degelijk scherp is. Door teveel inzoomen mis je bovendien het verhaal van de foto en zie je ook niet waarom zij zo blij lacht? Namelijk door het soort van vissen in een vijvertje met eendenkuikentjes.
Wanneer je teveel inzoomt, zie je pixels. Je rekt als het ware de afbeelding dan uit elkaar. En dat geeft een vertekent beeld van het origineel en het hele verhaal. Verkeerde beoordeling van details: Wanneer je meer dan 100% inzoomt, kunnen details die normaal nauwelijks zichtbaar zijn, erg overdreven lijken. Hierdoor kun je beslissingen nemen die je foto er niet echt mooier op maken, zoals het overmatig verscherpen of het corrigeren van details die totaal niet relevant zijn. Sterker nog, hierdoor kan het gebeuren dat je juist nadruk legt op details die je liever op de achtergrond ziet.
Efficiëntie: Werken met extreem ingezoomde beelden kan je workflow vertragen, omdat je geneigd kunt zijn om veel te veel tijd te besteden aan onbelangrijke details. Dit kan dan weer onnodige bewerkingen opleveren die de uiteindelijke kwaliteit van je foto niet verbeteren.
Verloren tijd: Wat mij betreft het belangrijkste: al die onnodige tijd ben je kwijt en krijg je nooit meer terug. Stel je eens voor wat je met al die verloren minuten en uren zou kunnen doen? Je hebt, als je al die tijd bij elkaar optelt zo een heerlijke dag met je gezin of vrienden ervoor laten schieten. En hoe jammer is dat?
Moraal van het hele "Pixel Peeper" verhaal, - want ja, er bestaat écht een naam voor iemand die teveel op scherpte let en overdreven inzoomt-, In principe is het dus beter om bij 100% of minder in te zoomen, omdat dit een natuurgetrouwere weergave geeft van hoe je foto eruit zal zien bij normaal gebruik, zoals op een afdruk, telefoon, LCD of beeldscherm.
Dus de volgende keer dat je denkt dat je foto onscherp is, let dan eerst goed op of je stiekem niet aan het "Pixel Peepen" bent ;)
 |
| Let's create some magic! |
Lijkt het jou wat om Dromerige Fine Art foto's te leren maken. Nou, laat ik daar nu een hele leuke en supercomplete online cursus voor geven die je volledig in je eigen tijd kunt volgen. Deze week komt het online. Wil je direct bericht als het zover is en je inschrijven met een leuke actiekorting? Volg mij dan op Facebook of Instagram. Maar je krijgt nog sneller bericht als je jezelf inschrijft voor mijn nieuwsbrief.
Geluk zit in de kleine dingen
zaterdag 27 januari 2024
 |
Soms kan ik echt overdonderd raken door wat ik online voorbij zie komen. Het lijkt wel of je tegenwoordig een groots- en meeslepend leven moet hebben. Een leven waarin je maar liefst “100K” per maand verdient en daarnaast mooie avonturen beleeft op één of andere besneeuwde berg in Noorwegen of Zweden. Als eerste vraag ik dan altijd af waar je überhaupt de tijd vandaan haalt om te reizen? Want als je die 100K wilt verdienen, dan zal je daar toch ook echt heel veel tijd aan moeten besteden. En dan voornamelijk achter je telefoon of computer! Volgens mij heeft een dag nog steeds maar 24 uur. Eigenlijk is het ook best wel tegenstrijdig. Heel veel geld verdienen om daarna je rust te gaan zoeken tussen de fjorden. Persoonlijk vind ik dat zonde van mijn tijd. Want echte rust vind ik thuis. Daarom heet het ook "thuis." Maar goed, wie ben ik?
Mijn hoofd draait van zichzelf al overuren en vaak een grote chaos. Dus om mij dan ook nog druk gaan maken om een zo (voor de buitenwereld) interessant mogelijk leven te hebben met nog meer geld dan kan ik er echt niet bij gebruiken. Wat is er trouwens mis met een klein, fijn en simpel leven. Een leven waarbij ik de liefsten van de wereld elke dag om mij heen heb. En mooie herinneringen aan de eettafel maak in plaats van aan een strand met wuivende palmbomen? Begrijp mij niet verkeerd hoor. Ik heb niets tegen vakantie en een mooi strand. Sterker nog. Op reis gaan kan enorm inspirerend werken. En er is niets zo mooi als nieuwe dingen ontdekken. Juist door andere culturen en omgevingen te leren kennen en je daarop aan te passen wordt je mijns inziens een beter mens. Het gaat mij vooral op de posts op Social Media waarin het "Ultieme geheim" wordt gepromoot waarin "ook jij vanuit uit je luie stoel heel veel geld kunt verdienen als je een product aanschaft waarin je maar 5 simpele stappen hoeft te volgen." Die posts gaan meestal vergezeld van iemand op een verlaten berg met een warme muts op. Daar is het ultieme geluk te vinden en kom je tot jezelf. Als je maar eerst dan 5 simpele stappengids koopt. En dat vind ik dan weer wat minder. Ik heb heel veel van onze wereld gezien. En daar ben ik heel dankbaar om dat dit kan. Maar als er een ding is wat ik wel heb geleerd dan is het dat het niet uitmaakt waar je heengaat, want je neemt zelf altijd mee.
Vanuit mijzelf heb ik veel behoefte aan rust en stilte om orde te scheppen in mijn chaotische hoofd. Ik heb geen behoefte aan een wild- en druk leven met een verplichting om mijzelf steeds vast te leggen voor Social Media. Of maar te blijven promoten hoe "interessant mijn business is" en dat "ook jij mijn droomleven kan leiden." Wat een onzin! Als ik eraan denk word ik al doodmoe! Een warm strand spreekt mij op zich wel aan maar de reis en alles wat erbij komt kijken naartoe? Jemig.. Daar haak ik al af. Haasten, drukte, stress, 24 uur per dag aan staan en een slaaf worden van mijn telefoon, mail, Social Media, whatsapp.. Nee, dankjewel. Als ik weg ben of een avondje uit en mijn telefoon überhaupt bij mij heb, dan vergeet ik alsnog foto's te posten van hoe leuk ik het heb. Want ik ben op zo'n moment veel te druk met het genieten van het moment. Vandaar dus dat je online over mij persoonlijk vrij weinig vindt. Het is namelijk voor een ander helemaal niet zo interessant wat ik allemaal uitspook. De meeste tijd doe ik precies hetzelfde als jij. Opstaan, werken, boodschappen doen, koken oftewel alle dingen die bij een doodnormaal en dagelijks leven horen. Met als uitzondering een vakantie, heerlijke wandeling of avondje uit. Net zoals jij waarschijnlijk doet. En daar is helemaal niks mis mee.
Toen ik jong was kon ik nog echt “verdwijnen”. Er was geen internet, mobiele telefoon, camera’s overal en ga zo maar door. Ik klink nu wel echt heel oud maar ik was echt op avontuur en niemand wist waar ik uithing. Dat was ook niet erg want ik kwam toch altijd wel terug. Het was niet anders dus daar maakte zich ook niemand druk over.
Door de jaren heen merk ik wel dat de druk om “bijzonder” te zijn, heel erg hoog is. En dat vind ik best wel heftig. Niet voor mij, want ik doe er toch niks mee. Maar hoe vervelend is het als je daar wel vatbaar voor bent? Want wat is bijzonder? Iedereen is toch bijzonder? Ongeacht wat je doet? Misschien heb je dan nog niet de juiste mensen om je heen verzameld als je vind dat je niet bijzonder genoeg bent? Altijd maar “aan” staan is voor niemand goed. En helemaal niet als je van jezelf uit al best gevoelig of creatief bent. Als je van jezelf uit weet dat je meer tijd nodig hebt om te herstellen van welke prikkel dan ook. Hoe groot of klein die prikkel ook is.
Mijn kinderen hebben helaas allemaal het overprikkelde gen van mij geërfd en daar baal ik soms best wel van anno 2024. Maar wijsheid komt met de jaren. En gelukkig heb ik door de jaren heen met vallen en opstaan geleerd om daar mee om te gaan. En als moeder hoop ik ook dat mijn kinderen daar wat aan hebben. Of liever gezegd, aan mijn gedrag. Want kinderen luisteren niet, ze leren alleen door het ze voor te doen zonder uitleg. Ongeacht hun leeftijd. Want ondertussen zijn ze allemaal volwassen.
Gezellig shoppen zit er bij ons niet in. Veel te druk. Dus wat dat betreft is het wel weer mooi dat je alles online kunt bestellen. Gewoon lukraak flink wat kilometers maken door de natuur, dat doe ik dan wel weer heel erg graag. Het klikt een beetje oudbollig maar weet je hoe fijn het is om de bossen in te gaan met de hond en maar te zien waar je uitkomt? Het zit ondertussen zo in mijn systeem dat ik er elke dag naar uitkijk. Genieten van de prachtige bossen en heide en vooral van de stilte. Dat heb ik echt nodig. En de telefoon blijft thuis. Wat op zich ook niet zo vreemd is want die ben ik toch altijd kwijt. Het mooie is dat door dit elke dag te doen, mijn kinderen zijn gaan zien dat wandelen eigenlijk best wel relaxed is. En vaak gaan ze ook mee. Tijdens deze wandelingen ontstaan er bijzondere en dierbare gesprekken. En dat maakt de toch al sterke band die we hebben, nog sterker. Door weer en wind, met regenjas, muts en als het echt heel koud is, warme chocomel mee in een thermoskan. En natuurlijk een beetje dom achter onze hond aanrennen.. Goh.. als je mij dit 20 jaar geleden had verteld dat ik hier zo van zou genieten, dan had ik je voor gek verklaard. Hoe simpel en eenvoudig kan het leven zijn! Geluk zit écht in de kleine dingen. Nogmaals, ik hoef geen groots en meeslepend leven. Want er is niks mis met een simpel, klein en fijn leven. En alleen al dat besef is mij zoveel meer waard dan het verdienen van 100K, de hele dag "aan" staan en alles te moeten delen online! En ik hoop dat ik dat als moeder mag meegeven aan mijn kinderen.
Nou, genoeg geschreven.. Ik doe mijn laarzen aan en ga weer op pad. Hossen door de bossen en kijken welke avonturen we vandaag weer gaan beleven.
Liefs, Willie
De beste lens voor dromerige portretfotografie
vrijdag 31 maart 2023
 |
| Canon EF 85mm F/1.2 |
"Wat is een goede lens voor dromerige portretten?" Dat is een vraag die vaak gesteld wordt voorafgaand aan een workshop. Laat ik voorop stellen dat de beste lens (en camera) die er bestaat, de lens (en camera) is die je nu hebt! Want daar moet je het mee doen. En als je beide goed kent, dan zijn de mogelijkheden eindeloos. Want dan weet je ook precies wat je moet doen om het uiterste uit die lens te halen. Maar goed, dat was de vraag niet..
De eigenlijke vraag is: "Welke lens geeft de meeste achtergrondvervaging". Nu is dat afhankelijk van meerdere factoren maar om bij lensvraag te blijven, daar kan ik een kort antwoord op geven: dat is een lens met een groot diafragma. En dat zijn vrijwel altijd prime-lenzen. Oftewel een lens met een “walking zoom”. Dus waarmee je in- en uitzoomt met je voeten. Want met een prime kun je niet zoomen. Een prime lens is ook altijd lichtsterker dan een zoomlens. Dus deze heeft altijd een groter diafragma dan een zoomlens.
Canon EF 135mm F/2.0
Het brandpuntafstand oftewel de lengte in millimeters van de lens bepaalt hoe vaag de achtergrond wordt vanaf een bepaalde afstand. Een langere lens haalt de achtergrond naar voren. Een kortere lens duwt deze naar achteren waardoor het lijkt alsof er heel veel ruimte is. Denk maar aan een groothoeklens die op je telefoon zit.
Eigenlijk kun je het zo zien: ons menselijk oog komt ongeveer overeen met een brandpuntafstand van 50-70mm. Alles wat korter dan 50mm duwt de achtergrond naar achteren (meer scherpte op de achtergrond) en alles wat langer is dan 70mm haalt deze dichterbij (vagere achtergrond). Hoe onscherp je achtergrond wordt hangt af van hoe dichtbij jij bij je onderwerp staat. Om een vage achtergrond met een 50mm te krijgen, zal je dus dicht op je onderwerp moeten gaan staan terwijl je diafragma open staat. Bijvoorbeeld bij een close-up portret. Bij een lens van bijvoorbeeld 85mm 1.8 kun je wat meer afstand nemen om dezelfde vage achtergrond te behouden. Bij 135 nog meer en bij 200mm kun je iemand (of een groep) helemaal scherp op de foto krijgen terwijl de achtergrond helemaal vaag is.
Ik houd van foto’s met een hele vage achtergrond waarop iemand gedeeltelijk- of helemaal te zien is. En dat betekent gezien het bovenstaande, dat ik lange primelenzen gebruik met een groot diafragma. Mijn favoriete lens is de 85mm F/1.2. Deze heb ik al jaren. En dat blijft nog steeds de lens die ik het liefste gebruik. Deze lens heeft iets magisch. Door zijn grote diafragma, die ik uitsluitend op F/1.2 gebruik, wordt de achtergrond echt heel bijzonder en dromerig terwijl mijn onderwerp haarscherp blijft! Daarnaast zit er een “foutje” in deze lens. Want hij geeft behoorlijk wat lens flare. Maar laat ik daar nu juist van houden. Daarnaast is mijn tweede favoriet de 135mm F/2.0. Deze heeft eigenlijk precies hetzelfde als de 85mm. Alleen kan ik met deze lens wat verderweg van mijn modellen staan en toch hetzelfde effect bereiken als met de 85mm. Ondanks dat het F/2.0 is. Dit komt dus door het brandpuntafstand van 135mm. Dus dat betekent dat het brandpuntafstand van een lens belangrijker is voor een vage achtergrond dan het diafragma. De keuze voor de één of andere lens hangt af van het plaatje wat ik in mijn hoofd heb en ook van de locatie. Want met een 135mm zal ik meer ruimte moeten hebben om naar achteren te kunnen lopen vanwege het brandpuntafstand. Binnenshuis wordt deze lens bijvoorbeeld voor mij onbruikbaar.
Kort gezegd: Een 50mm F/1.8 geeft een veel scherpere achtergrond dan een 200mm op F/4 als je met beide lenzen op dezelfde afstand van je onderwerp staat.
 |
| Canon EF 85mm F/1.2 |
Maar welk merk kies je nu? Nou, eerlijk gezegd zijn er tegenwoordig geen slechte lenzen meer. Of je nu voor Canon, Sigma, Sony, Nikon, Samyang of wat dan ook gaat, allemaal zijn ze wel goed. Sommige zijn zelfs té goed. Want tegenwoordig zijn deze zo belachelijk scherp dat je elke rimpel ziet. En daar wordt niemand blij van.. Tenminste.. ik niet. Wat belangrijker is, is dat de lens qua gevoel bij je moet passen. Eigenlijk is het net zoals met auto’s. Je hebt een Tesla of een BMW. Beide topauto’s met dezelfde snufjes en overbodige toeters en bellen. Uiteindelijk brengen ze je allebei van A naar B. Het verschil zit 'm in welke auto jij prettiger vind rijden. En waar jij je meer comfortabel in voelt terwijl je veel lange reizen maakt. Zo is dat ook met lenzen (en camera’s). Het moet goed in je hand liggen. Bij je passen en je ook zin geven om veel foto’s mee te maken. Wat heb je aan een dure lens die supergoed is maar je bijna niet gebruikt omdat ie te zwaar of te log is? Dus advies geven over welke lens de juiste is, dat kan ik maar tot bepaalde hoogte. Veel hangt van jou gevoel, stijl en “feel” af.
Mijn advies is dan ook altijd om eerst een lens te huren om te kijken of ie prettig in je hand ligt en je uitdaagt om te fotograferen. Want dan kun je pas een goede keuze maken. Dat geldt overigens ook voor het aanschaffen van een camera.
Sigma 135mm Art F/1.8
Tijdens mijn workshops en de opleiding fotografie komt de “ultieme lens vraag” ook vaak voorbij. En aangezien ik wel wat lenzen heb, mogen ze deze altijd gebruiken en uitproberen of het wat voor ze is. Op basis daarvan kun je dan achteraf veel beter een keuze maken. Want je kunt beter 1x je geld goed uitgeven dan 2x halfbakken, toch? Heb je een keus gemaakt, dan is het vooral belangrijk om goed de tijd te nemen o de lens te leren kennen. En dat leer je alleen door er veel, heel veel mee te fotograferen. Als je elke dag in een andere auto rijdt, dan wen je ook nooit aan een bepaalde auto. En kom je er ook nooit achter wat voor een bijzonders die auto misschien wel kan. Zo is dat dus ook met een lens. Oefenen, oefenen, oefenen. Ik heb zelfs met mijn favoriete lens, de 85mm, ooit een hele bruiloft gefotografeerd! Echt, ik kan ondertussen lezen en schrijven met mijn favoriet. En dat is geen talent hoor. Dat komt gewoon doordat ik er heel veel mee gefotografeerd heb en niet- of nauwelijks wissel van lenzen. Ik kan toch maar met 1 lens tegelijk fotograferen.
Conclusie
Terugkomend op de vraag welk lens nu het beste is voor dromerige portretten? Elke lens met een groot diafragma zolang je maar dichtbij genoeg staat en weet wat het licht doet. Maar een prime lens (met groot diafragma) vanaf 85mm is toch echt wel iets wat ik zou adviseren. Zelfs de 100mm of 105mm macro is altijd een betere keuze dan bijvoorbeeld een 24-70mm F/2.8. Juist deze Macrolens is perfect voor portretten vanwege de 100mm. De enige zoomlens die in aanmerking komt voor dromerige portretten vanaf een grote afstand is een 70-200mm F/2.8 of zelfs de F/4.0. Dan wel helemaal ingezoomd op 200mm. Maar uiteindelijk is de keus aan jou.
Mocht je de juiste lens hebben en willen weten hoe je nu die dromerige portretten maakt of hoe je het natuurlijke licht gebruikt? Dan ben je uiteraard van harte welkom om mee te doen tijdens een van mijn workshops zoals bijvoorbeeld "De magie van het licht!" En heb je een Canon camera? Dan mag je altijd een of meerdere van mijn lenzen gebruiken tijdens een workshop om te kijken of dit wat voor je is.
 |
| Canon EF 85mm F/1.2 |
 |
| Sigma 135mm Art F/1.8 |
 |
| Sigma 135mm Art F/1.8 |
