Hoe krijg je een groep mensen scherp op de foto met een groot diafragma

Ik houd van dromerige achtergronden in mijn foto's. Daardoor komt het licht nog mooier tot zijn recht. En de modellen spatten dan nog meer van mijn beeld af. Daarom fotografeer ik graag met een lange lens met een groot diafragma. Want hoe langer de lens en hoe groter het diafragma, hoe meer ik de scherpte/diepte krijg die ik wil. En hierdoor oogt mijn onderwerp nog scherper. Om zo'n vaag mogelijke achtergrond te krijgen, staat mijn diafragma altijd helemaal open. Zelfs als ik een groep van 20 mensen fotografeer met de 85mm F/1.2.

Nu krijg ik vaak de vraag hoe ik met een groot diafragma de groep dan toch helemaal scherp in beeld krijg. Want "normaal" gesproken moet je daarvoor je diafragma verkleinen. Maar er is ook een andere manier. Want alles heeft te maken met techniek en naast je camera, ook goed je lens leren kennen. hoe meer je fotografeert met 1 lens, hoe beter je deze leert kennen. Dus ik wil je sowieso adviseren om met 1 lens te fotograferen en niet teveel tussen lenzen te wisselen. Zo leer je de specifieke eigenschapen en de "sweet spot" van jouw lens, kennen.

Hoe ik een grote groep fotografeer met een groot diafragma en ze toch allemaal scherp krijg? Daar geef ik je in deze blog graag een aantal tips voor. 

De grote truc is namelijk om afstand te nemen. Nu gaat de truc van afstand nemen voor bijna alles in je leven op maar ik houd het in deze blog op fotograferen ;)  

Waar je praktisch gezegd op moet letten als je een grote groep met een open diafragma fotografeert, is dat je de hele groep volledig in beeld moet hebben. Dus van top tot teen. En als je dat ziet, dan doe je zelf nog een extra stapje naar achteren. Hierdoor vergroot je namelijk het "focal plane".  Het "focal plane" is de scherpe lijn die horizontaal en verticaal over het beeld loopt. Alles en iedereen die zich in deze lijn bevindt is scherp! Dus je moet ervoor zorgen dat je onderwerpen in die lijn staan. In het onderstaande voorbeeld kun je goed zien wat de "focal plane" is bij de 200mm F2.

In de afbeelding hierboven zie je dat in het gebied waar het model staat een scherpe lijn zichtbaar is. Dit is de "focal plane." Als je in het bovenstaande voorbeeld 10 mensen exact naast elkaar zou zetten, dus op dezelfde lijn, dan zijn ze allemaal scherp. Doet er iemand een stapje naar achteren, dan valt deze persoon niet meer binnen de scherpe lijn waardoor hij of zij ook niet meer scherp is.

Stel nu dat je een groep mensen in rijen van drie opgesteld hebt. Dan is het de kunst om de focal plane te verbreden. De standaardmanier die je vaak als tip krijgt is je diafragma kleiner te maken. Vaak wordt er gezegd dat je het diafragma evenredig aan het aantal mensen op je foto moet houden. Dus bijv. 4 mensen is een diafragma van F4. Maar door het diafragma kleiner te maken wordt de achtergrond ook scherper. En dát is nu juist wat ik niet wil! Gelukkig is er nog een manier om dit wel voor elkaar te krijgen.  En dat is de manier die ik eigenlijk altijd gebruik. Ik neem namelijk zelf meer afstand van mijn onderwerpen. Oftewel, ik ga naar achteren. Want het "focal plane" verbreedt zich namelijk niet alleen door je diafragma te verkleinen maar ook door afstand te nemen van wat- of wie je gaat fotograferen! En dit betekent dat je met een open diafragma toch een grote groep mensen scherp op een foto kunt krijgen. 

Omdat de focal plane zich verbreedt als jij een paar stappen naar achteren doet, kun je in deze lijn je modellen in bijv. rijen van drie opstellen. Maar dan de grote vraag: "Waar- en vooral op wie stel je nu scherp?" Nou dat is eigenlijk heel simpel:,Je stelt scherp op het midden van de focal plane. Dus op bijv. iemand in de middelste rij. Want de scherpe lijn verbreedt zich evenredig naar voor- en naar achteren. Op deze manier krijg je dus iedereen in de foto scherp met een groot diafragma. Let hierbij er wel op dat je onderwerpen zover mogelijk van de achtergrond afstaan als je een heel dromerig effect op je achtergrond wilt hebben. Hoe verder je modellen van de achtergrond afstaan, hoe waziger deze wordt. 

In het bovenstaande voorbeeld (gemaakt met 200mm F/2), heb ik ongeveer 20 meter afstand van de mooie familie. Ik heb scherpgesteld op de achterste schouder van de oma in het midden. Op deze manier is zowel de rij van oma, als het jongetje op de voorgrond en de rij op de achtergrond scherp. 

​TIP: Vermijd bij het positioneren van je onderwerpen in je frame met een groot diafragma, altijd de randen. Want die zijn altijd onscherp omdat je een groot diafragma gebruikt. Zet je modellen dus zoveel mogelijk in het midden van je frame.

Ik hoop dat je wat aan de bovenstaande tips hebt. Maar voor je nu vol goede moed met een hele groep mensen op pad gaat om dit uit te proberen, is het misschien handig om eerst te gaan oefenen en te kijken hoe dit met jouw lens werkt. Want nogmaals, je lens leren kennen is hierbij heel belangrijk.

Je kunt dit heel eenvoudig thuis proberen met bijvoorbeeld. een paar flesjes, potjes, eieren of wat dan ook..  Deze zet je je eerst op een lijn op tafel en dan zie je dat je ze zelfs van dichtbij allemaal met een groot diafragma scherp hebt. Als je ze daarna opstelt in rijen van 3, dus iets achter elkaar, zal je zien dat naarmate je er meer afstand van neemt, ze allemaal steeds scherper in beeld krijgt, mits je focust op het middelste flesje of ei.

Lukt het niet meteen, blijf dan vooral oefenen. Want hoe meer je dit oefent, hoe beter je jouw lens leert kennen en hoe sneller dit gaat. 

Heel veel succes!