Wel of niet Photoshoppen?

Regelmatig krijg ik de vraag welk filter ik gebruik in mijn foto’s. Of ik hoor “Ja, maar jouw foto’s zijn dik gephotoshopped!” Vaak reageer ik er maar niet op. Want ik vind dat ik helemaal zelf moet weten wat ik met mijn foto’s doe. Al fotografeer ik een paars vlak met een oranje stip erin en voeg daar een blauw schaap aan toe, dan is dat mijn idee en mijn visie. Het hoeft namelijk niet mooi gevonden te worden, zolang ik er maar blij van word en het mooi vind! Maar heel soms vind ik het jammer dat er in de fotografiewereld steeds vaker gedacht wordt dat fotograferen meer draait om photoshop dan om het daadwerkelijk de foto maken. En dat je bijna voelt dat je op het matje geroepen wordt om verantwoording af te leggen dat je nabewerkt. En dat het eigenlijk onmogelijk is om een goede foto direct uit je camera te krijgen. Ik zou er bijna een “imposter syndrome” van krijgen.

De kick van het fotograferen ligt voor mij persoonlijk in het vangen van het licht op het juiste moment. Die regenboog aan kleuren en gradaties in licht maakt mijn hoofd rustig. En daar word ik blij van.  Als ik diezelfde kick zou krijgen met nabewerken, dan was ik wel grafisch designer geworden in plaats van rond te lopen met mijn camera, toch? En dat is nu ook precies de reden waarom ik fotografiecursussen geef. Om te laten zien dat je écht wel een goede foto zonder filters, toeters of bellen direct uit je camera kunt krijgen. En om te laten zien waarom dat zo’n enorme kick geeft. Ik maak zo belachelijk veel foto’s. En met bijna 70% van die foto’s doe ik helemaal niets. Die blijven op mijn harde schijf staan of ze gaan de prullenbak in. Want het ging mij in de eerste plaats om die kick van het licht te vangen. Door mijn zoeker ziet de wereld er namelijk mooier uit. Precies zoals ik haar wil zien! 

Laat ik voorop stellen dat ik helemaal niets heb tegen Photoshop en/of Lightroom. Het is in mijn ogen een verlengde van de kunstenaar om zijn of haar visie nog meer duidelijk te maken en de puntjes op de “I” te zetten. De digitale kwast van de fotograaf. Om het plaatje wat in zijn of haar hoofd zit tot leven te laten komen. En als het nodig is om dan flink te Photoshoppen, dan zie heb ik daar totaal geen probleem mee. Ik zie soms foto’s voorbij komen waarvan ik weet dat ze flink bewerkt zijn. Maar wat boeit dat? Ademloos kan ik naar zo’n foto kijken. Want ik zie het geheel, voel het verhaal wat de fotograaf wil vertellen. En daar gaat het om. Om het eindresultaat. Het idee wat erachter zit! En dat heet kunst! 

Natuurlijk kan ik met Photoshop en Lightroom overweg. Dat zal ook wel moeten want ik fotografeer in RAW. En dus zal er wat omgezet moeten worden om überhaupt de foto’s af te kunnen drukken of online te laten zien. Soms is het heerlijk om achter mijn iMac te kruipen en de ideetjes in mijn hoofd verder in de nabewerking tot leven te laten komen. Een tijdje terug heb ik foto’s gemaakt van mijn dochter die een giraf aan het knuffelen was. Dat idee ontstond spontaan na het lezen van een boek. En dat wilde ik graag uitwerken. Maar ja, ik trek natuurlijk niet even snel een giraf uit de schuur. Dus in de dierentuin heb ik een giraf gefotografeerd. En later heb ik de giraf met behulp van Photoshop in de foto geplaatst. Mijn dochter blij en ik blij. 

Maar hoe heerlijk is het dat je anno 2020 al je dromen letterlijk tot leven kunt laten komen met behulp van Photoshop? En hoe fijn is het om deel te kunnen uit maken van de droom van iemand anders? Dat je door het zien van een foto mee mag kijken in het hoofd van een kunstenaar. Net zoals het kijken naar de films van nu! Want je denkt toch niet echt dat Harry Potter daadwerkelijk op een bezemsteel kan vliegen achter een snaai aan? Jawel, ook dat is bewerkt. En volgens mij is er niemand die daar over nadenkt als ze Harry Potter zien rondvliegen op zijn Vuurflits of Nimbus. 

Nabewerken zie ik net zoals schilderen op doek (wat ik overigens niet kan). De schets oftewel de basis moet goed zijn. En in fotografie is je RAW de schets. Als die schets niet goed is, dan kun je nog zoveel schilderen met de mooiste kleuren en de beste kwasten. Of fotograferen met een dure camera en nog duurdere lenzen, maar het blijft dan gewoon een flutschilderij. Of in geval van fotograferen, een flutfoto. Wat op zich ook niet uitmaakt zolang jij er zelf maar blij van wordt. 

Laat ik het anders zeggen: als je mij de duurste kwasten geeft met de beste verf en het meest goede canvas, dan schilder ik echt geen Nachtwacht! Want ik kan gewoon weg niet tekenen! Mijn cursisten kunnen dat overigens beamen. 😂 Geef je daarentegen Rembrandt (als hij nu geleefd zou hebben) een paar goedkope kwasten, canvas en verf van de Action, dan weet ik zeker dat hij ook daarmee een perfecte Nachtwacht mee zou schilderen. Ik bedoel dus eigenlijk te zeggen dat het niet gaat om de spullen die je hebt of trucjes die je kent. Als je niet weet hoe je het moet gebruiken, of belangrijker, hoe je licht leest en vastlegt, dan kom je geen steek verder. Daarnaast heeft elke fotograaf, net zoals elke schilder, zijn eigen kenmerkende pallet. Door de manier van kijken, schilderen, en bepaalde kleuren onderscheid je een Vermeer van een Rembrandt. Of een Signac van een Seurat. Dat is de handtekening van de schilder. Zijn kleuren, kijk en visie. En datzelfde geldt voor een fotograaf. Jouw digitale handtekening schrijf je met de manier hoe jij fotografeert, de kleuren die je gebruikt, lenskeuze, onderwerpen en hoe- en wat je doet in de nabewerking. 

Ik wil echt niet zeggen dat ik alles weet of kan. Ik ben maar gewoon een moeder met een camera die er ongelooflijk veel plezier aan beleeft om de “magie van het licht” na te jagen met mijn camera. Een obsessie die ik heel graag deel met anderen. Maar als ik het doe, dan wil ik het ook graag goed doen. Go big or go home. 😉

Nogmaals, de kick van het fotograferen ligt voor mij persoonlijk in het fotograferen op het moment zelf. En niet achteraf. Misschien zijn dit wel mijn “analoge roots”. Als ik met een fotorolletje schiet moet ook alles in een keer goed zijn. In de nabewerking snijd ik niets bij. Foto’s met scheve horizons delete ik direct. De lijnen en compositie moeten al goed zijn in mijn camera. Dan had ik maar beter moeten opletten voor ik de foto maakte. Wat dat betreft ben ik best wel streng voor mijzelf. Als ik namelijk ga bijsnijden dan gaat het ten koste van de effecten van mijn lenzen. en vooral niet vergeten, de pixels! Licht voeg ik niet toe. Het is wat het is! Een bewolkte dag ga ik niet ineens omtoveren tot een mooie zonsondergang. Dat kan ook helemaal niet, want de schaduwen en het strijklicht verraden precies wat voor een lichtsoort het is. En ook waar de zon staat. Zelfs hoe laat de foto gemaakt is! Elk licht heeft zijn charme. En daar begint voor mij de magie, in het vinden van het licht. Ongeacht de omstandigheden. 

Om een (heel) lang verhaal kort te maken kun je misschien beter kijken naar deze foto’s. Het effect in deze foto komt  o.a. door de lens die ik gebruik. Maar wat heb ik dan gedaan in de nabewerking? Want je ziet een verschil met het origineel in de kleuren. Nou, het valt wel mee hoor. Er is alleen versterkt wat er al zat. Dus het licht en de kleuren zijn versterkt met behulp van curves en levels in Photoshop. O ja, en een vignet toegevoegd, ook met curves. En that’s it.... 

Nou, het is weer een heel verhaal geworden. Maar ik hoop dat je de strekking van mijn verhaal kunt doorzien. Dat je gewoon moet doen wat jij wilt. Of je nu Cavia’s fotografeert en die in Photoshop knalroze maakt. Of het liever zo natuurlijk mogelijk te houden met heel weinig tot niets aan nabewerking. Zolang de basis maar goed is en belangrijker.. Jij er blij van wordt. 

Laten we vooral wat liever voor elkaar zijn.. ❤️

After

Before